Combinatieteelt in de moestuin - Goede buren en slechte buren
Misschien heb je het wel eens gehoord van de 3 gezusters? Pompoen, Mais en bonen. De mais laat de bomen klimmen en geven schaduw aan de pompoenen. De bonen brengen stikstof in de grond voor de mais. De pompoen kruipt langs de aarde en maken een schild voor onkruid. Het is prachtig hoe deze planten samenwerken. We hebben dan ook in onze moestuin gekozen om combinatieteelt toe te passen, in plaats van alle kruiden bijvoorbeeld mooi bij elkaar te zetten. Hier hebben we voor gekozen omdat sommige planten elkaar versterken en andere juist niet. Dit is dus sowieso iets waar je op moet letten bij het indelen van de moestuin. Sommige planten geven een geur af die sommige insecten en luizen niet aantrekkelijk vinden, terwijl andere stoffen doorgeven via de wortel die misschien niet goed zullen zijn voor de buurplant. Een goed voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld wortel en ui, de geur van de ui verjaagt de wortelvlieg. Maar tomaat en wortel kunnen beter niet bij elkaar, tomaat remt namelijk de wortel groei.
Hier een aantal voorbeelden van goede en slechte buren:
Aardappel - goede en slechte buren
Goede buren van aardappel: afrikaantje, knoflook, kool, koolrabi, maïs, Oost-Indische kers, munt, tuinboon, zonnebloem.
Slechte buren van aardappel: komkommer, pompoen, selderij, tomaat
Aardbei - goede en slechte buren
Goede buren van aardbei: afrikaantje, andijvie, bonen, knoflook, kropsla, prei, radijs, spinazie, ui, wortel.
Slechte buren van aardbei: Kool
Bloemkool - goede en slechte buren
Goede buren van bloemkool: boon, dille, kamille, oregano, selderij, wortel.
Slechte buren van bloemkool: aardbei, erwt tomaat, tuinboon, zonnebloem
Courgette - goede en slechte buren
Goede buren van courgette: andijvie, boon, erwt, maïs, Oost-Indische kers, radijs, sla, spinazie, ui.
Slechte buren van courgette: Aardappels, komkommer
Komkommer - goede en slechte buren
Goede buren van komkommer: andijvie, boon, erwt, knoflook, maïs, Oost-Indische kers, selderij, spinazie, tuinboon, ui.
Slechte buren van komkommer: aardappel, bieslook, radijs, tomaat, zonnebloem
Sla - goede en slechte buren
Goede buren van sla: Aardbei, dille, komkommer, kool, pompoen, prei, radijs, rode biet, tomaat. Venkel, wortel.
Slechte buren van sla: peterselie, selderij
Prei - goede en slechte buren
Goede buren van prei: kool, kropsla, schorseneren, selderie, uien, wortels.
Slechte buren van prei: bonen, erwten.
Spinazie - goede en slechte buren
Goede buren van spinazie: aardappel, aardbeien, radijs, bieten, rammenas, stokbonen, tomaat.
Slechte buren van spinazie: rode biet.
Ui - goede en slechte buren
Goede buren van ui: Aardbeien, bieten, bonenkruid, dille, kamille, komkommers, witlof, wortel.
Slechte buren van ui: Asperges, bonen, stambonen, erwten, koolsoorten
Tomaat - goede en slechte buren
Goede buren van tomaat: afrikaantje, asperge, biet, boon, knoflook, kool, koolrabi, kruisbes, maïs, oost-indische kers, peterselie, prei, radijs, rammenas, selderie, spinazie, ui en witlof.
Slechte buren van tomaat: Aardappel, komkommer, venkel
Lees ook Boeken over moestuinieren
Totaal overzicht combinatieteelt
| Soort | Goede buren | Slechte buren |
| Aardappels | Afrikaantjes, bonen, dille, erwten, karwij, knoflook, koolrabi, koolsoorten, mais, mierikswortel, munt, oost-indische kers, pepermunt, sluitkool, spinazie, spruiten, suikermais | Courgette, framboos, komkommers, pompoenen, selderij, tomaten, ui zonnebloemen |
| Aardbeien | Borage, kropsla, knoflook, peterselie prei, radijsjes stambonen, spinazie, tijm, tomaat, ui, veldsla | Bloemkool, broccoli, komkommer, Koolsoorten, spruiten |
| Andijvie | Koolsoorten, knolvenkel, prei, sluitkool, stokbonen, tomaat, venkel | |
| Asperges | Komkommer, kropsla, peterselie, pluksla, tomaten | Knoflook, uien |
| Bieten | Dille, karwij, knoflook, komkommer, koolrabi, koolsoorten, koriander, uien | Aardappels, mais, stokbonen |
| Bloemkool | Bonen, dille, oregano, selderij | Aardbei, erwten, tomaat |
| Bonen | Aardappels, aardbei, erwten, tomaat, aubergine, bonenkruid, komkommer, selderij, sluitkool, pompoenen, rozemarijn, salie, suikermais | Bieslook, knoflook, prei, sjalot, uien, venkel |
| Broccoli | Dille, kamille, rozemarijn, salie, selderij | Aardbei, Oost-Indische kers, oregano, tomaat |
| Courgettes | Mais, Oost-Indische kers, sla, stokbonen, uien | Aardappels, komkommer |
| Erwten | Aardappels, bieten, bonen, courgettes, dille, knolvenkel, komkommer, koolrabi, koolsoorten, kropsla, radijs, wortel | Knoflook, prei, uien |
| Knoflook | Aardbeien, bieten, frambozen, lelies, rozen, tomaten, vruchtbomen, wortels | Asperges, bonen, erwten, koolsoorten, stambonen |
| Knolvenkel | Andijvie, dille, komkommer, kool, koriander, kropsla pluksla, veldsla, witlof | Bonen, tomaten |
| Komkommer | Bonen, bieten, dille, erwten, knolvenkel, kool, koriander, kropsla, mais, prei, selderij, uien | Aardappel, aardbei, courgette, radijsjes, tomaten |
| Koolrabi | Aardappel, asperges, bietjes, bonen, erwten, kropsla, schorseneren, selderij, spinazie | |
| Koolsoorten | Aardappels, andijvie, bieten, dille, erwten, kamille, karwij, koriander, kropsla, pepermunt, pluksla, prei, spinazie, tomaten | Aardbeien, mosterd, knoflook, uien |
| Kropsla | Aardbeien, asperges, bieten, bonen | |
| Mais | Aardappels, bonen, courgettes, komkommer, kropsla, pompoenen, tomaten | Bieten, selderij |
| Mierikswortel | Aardappels, vruchtbomen | |
| Pluksla/snijsla | Asperges, bieten, dille, knolvenkel, koolsoorten, radijs, rammenas, schorseneren, tomaten | |
| Prei | Koolrabi, koolsoorten, kropsla, Oost-Indische kers, schorseneren, selderij, tomaten, uien, wortels | Bonen, erwten, stambonen |
| Radijsjes/rammenas | Bonen, erwten, koolrabi, koolsoorten, kropsla, oost-indische kers, snijbieten, spinazie, tomaten, worteltjes | Komkommers |
| Schorseneren | Koolrabi, kropsla, pluksla, prei | |
| Selderij | Bloemkool, kamille, komkommers, koolrabi, koolsoorten, prei, stambonen, tomaten | Aardappels, kropsla, mais |
| Snijbieten | Koolsoorten, radijs, rammenas, worteltjes | |
| Spinazie | Aardappels, aardbeien, bieten, koolrabi, koolsoorten, radijs, rammenas, stokbonen, tomaten | |
| Stambonen | Aardappels, bieten, bonenkruid, komkommers, koolrabi, koolsoorten, kropsla, selderij, tomaten | Erwten, knoflook, knolvenkel, prei, uien |
| Tomaten | Sla, peterselie, prei, radijs, rammenas, spinazie, ui, wortel | Aardappel, komkommer, venkel |
| Uien | Aardbeien, bieten, bonenkruid, dille, kamille, komkommers, witlof, wortel | Asperges, bonen, stambonen, erwten, koolsoorten |
| Witlof | Bieten, knolvenkel, kropsla, stokbonen, tomaten, worteltjes | |
| Worteltjes | Bieslook, dille, erwten, knoflook, pluksla, prei, radijs, rammenas, rozemarijn, salie, schorseneren, snijbieten, tomaten, uien, witlof | |
| Zonnebloem | Komkommers | Aardappels |
