Kombucha is een verfrissende, pittige, gefermenteerde drank die aan populariteit wint vanwege de vele gezondheidsvoordelen. Van kombucha wordt gezegd dat het de immuniteit, leverfunctie, immuniteit en spijsvertering stimuleert, ook krijg je energie van dit drankje! De kombucha uit de winkel is prima, alleen erg duur. Gelukkig kun je heel gemakkelijk zelf kombucha maken. In deze blog gaan we het hebben over hoe je je eigen kombucha maakt.
Wat is kombucha?
Kombucha is een oude drank dat al naar 220 voor Christus teruggaat. Sommige mensen beweren dat het kan helpen bij het voorkomen en beheersen van ernstige gezondheidsproblemen, van bloeddruk tot kanker. Helaas worden deze beweringen nog niet ondersteund door wetenschappelijk bewijs.
Sommige onderzoeken suggereren wel dat het voordelen kan bieden die vergelijkbaar zijn met andere probiotische voedingsmiddelen zoals yoghurt. Deze probiotische voordelen omvatten het bevorderen van een gezond immuunsysteem en het verlichten van maag- en darmproblemen zoals diarree en constipatie.
Kombucha is een gefermenteerde drank gemaakt met thee, suiker, bacteriën en gist. De resulterende vloeistof bevat azijn, B-vitamines en een aantal andere chemische verbindingen.
Het is een koolzuurhoudende, caloriearme drank die in verschillende smaken verkrijgbaar is.
Kombucha bevat wel kleine hoeveelheden suiker en cafeïne. Als gefermenteerde drank bevat het ook wat alcohol. Het is belangrijk om altijd op te letten, omdat de hoeveelheden suiker, cafeïne en alcohol in kombucha kunnen variëren. De winkel gekochte kombucha bevat ongeveer 0,5% alcohol. Ter vergelijking: een typisch bier heeft ongeveer 5%. Dit betekent dat je minstens 10 porties kombucha moet drinken om het alcoholgehalte van een enkel biertje te evenaren.
Hoe wordt kombucha gemaakt?
Kombucha wordt gemaakt door middel van een dubbel fermentatieproces, waarbij suiker en thee langzaam worden omgezet in de halfzure, halfzoete afgewerkte drank - met behulp van een zwam.
De symbiotische cultuur van bacteriën en gist (zwam) werkt samen met de zoete thee om het te fermenteren tot gluconzuur en azijnzuur. Het stimuleert gunstige bacteriële reacties, verlaagt de pH en voorkomt de groei van schadelijke bacteriën. Bovendien worden probiotica, enzymen en antioxidanten gevormd. Dit zijn de dingen die kombucha zo goed voor je maken!
Tijdens de eerste fase van het dubbele gistingsproces, of primaire gisting, bevinden de zoete thee en de zwam zich in een vat dat is beschermd tegen verontreiniging zoals stof en fruitvliegjes, maar niet is afgesloten. Het is een aëroob fermentatieproces – “met lucht”.
Aan het einde van de primaire gisting is de kombucha technisch klaar voor gebruik. Als je wilt, kun je er dan van genieten!
De meeste mensen genieten echter van hun koolzuurhoudende en gearomatiseerde kombucha, waar de secundaire gisting binnenkomt.
Voor secundaire gisting, ook wel "tweede gisting" genoemd, wordt de afgewerkte kombucha toegevoegd in luchtdichte flessen. Een paar ons gepureerd fruit, hele stukken fruit of vruchtensap worden in dit stadium ook vaak toegevoegd.
Door de kombucha in een anaërobe omgeving te plaatsen en hem een beetje verse suiker (in de vorm van fruit) te geven, zetten gisten die suiker om in koolstofdioxide. De verzegelde fles voorkomt dat de kooldioxide ontsnapt, wat leidt tot carbonatatie.
Is kombucha veilig?
Als je kombucha drinkt die iemand anders heeft gemaakt, houd er dan rekening mee dat het alcoholgehalte in zelfgemaakte brouwsels sterk kan variëren.
Er is ook een risico op voedselvergiftiging, zelfs met in de winkel gekochte kombucha, omdat het levende, actieve bacterieculturen bevat. Daarom is een goede behandeling en opslag belangrijk.
Iedereen met een hoog risico op door voedsel overgedragen ziekten moet wegblijven van voedsel dat rauwe vormen van bacteriën bevat, waaronder kombucha. Dit zijn onder meer jonge kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.
Als je een verzwakt immuunsysteem hebt, of als je een ernstige infectie of operatie aan jouw darmen hebt gehad, is er een groter risico dat bacteriën door jouw darm gaan en een bloed- of infectie van het hele lichaam veroorzaken.
Zelf kombucha maken
Een zwam maken
De zwam (symbiotische cultuur van bacteriën en gist) is de moeder van de kombucha en levert bacteriën en gist om de zoete thee te fermenteren, beschermt de thee tegen verontreinigingen van buitenaf en zorgt voor een losse afdichting om een beetje koolzuur binnen te houden. Het is de essentie van kombucha! Het brengt de liefde en smaak en magie!
Wat heb je nodig om een zwam te maken?
- 1,6L water
- 100 g witte suiker
- 235 ml (1 kop) ongepasteuriseerde, niet-gearomatiseerde, in de winkel gekochte kombucha
- 1 EL losse thee OF 4 zakjes zwarte thee
- Twee grote glazen potten van elk ten minste 1,9L of een grote kan met tenminste 3,7L inhoud
- Kaasdoek
- Elastiekjes
Instructies zwam maken:
Breng water aan de kook in een schone pan. Haal van het vuur en los er suiker in op.
Voeg de thee toe en laat trekken terwijl het water afkoelt tot kamertemperatuur (enkele uren).
Pas als het water op kamertemperatuur is, is het klaar om mee te werken.
Giet de gezoete thee in je pot(ten) en giet er vervolgens de in de winkel gekochte kombucha in (als je twee potten gebruikt, giet je ½ van de in de winkel gekochte kombucha in elk potje), en zorg ervoor dat je eventuele kleine stukjes op de bodem meeneemt. Deze zijn goed!
Bedek met een paar lagen van de kaasdoek doek (houdt insecten en vuil buiten) en zet vast met een elastiekje.
Zet het ergens donker, stil en op kamertemperatuur (21-24 C), zoals een kast, gedurende 1 tot 4 weken, totdat een zwam van 1/2 cm is gevormd.
Bewaar de zwam in de thee totdat je klaar bent om je eerste batch te zetten. De zwam zou jaren moeten kunnen leven en groeien als hij met liefde wordt behandeld. De thee die je hebt gebruikt om de zwam te maken moet worden weggegooid. Gebruik deze thee niet als starter voor je eerste gisting!
Wat je moet weten over een zwam maken
Knoei er niet mee! De eerste dagen zie je niets anders dan een paar bubbels. Maar op een dag zal zich een dunne, doorschijnende laag vormen, die uiteindelijk verdikt tot een volle zwam. Als het zijwaarts drijft of zinkt, laat het dan! Het doet gewoon zijn zwammending.
Het zit hem allemaal in de proporties. Met dit recept kun je twee zwammen maken en je zou er waarschijnlijk meer kunnen maken. Zolang je de verhoudingen in de gaten houdt (7 c water: 1 c starter: 4 zakjes thee: 1/2 c suiker), komt het goed. Merk ook op dat dit dezelfde verhouding is die we zullen gebruiken bij de eerste fermentatie, maar op grotere schaal.
Gebruik geen honing. Honing kan botulismebacteriën bevatten die, wanneer ze exponentieel worden gekweekt, zoals bacteriën en gisten in kombucha doen, gevaarlijk kunnen zijn. Je kunt honing gebruiken bij de tweede gisting, als er eenmaal meer goede bacteriën zijn om de slechte te bestrijden, maar blijf voorlopig bij suiker.
HOE MAAK JE KOMBUCHA
Je kunt een starterset kopen om kombucha te maken of de volgende ingrediënten verzamelen:
Benodigdheden
- 14 kopjes (3,5 liter, 3,3 l) schoon water
- 1 kop (200 g) witte suiker
- 8 zakjes zwarte of groene thee (of 2 el losse blaadjes)
- 2 kopjes (470 ml) niet-gearomatiseerde kombucha (van een vorige batch of ongepasteuriseerde, niet-gearomatiseerde kombucha die in de winkel is gekocht)
- 1 of 2 zwammen (afhankelijk van hoeveel containers je gebruikt, 1 per container)
- Een grote glazen of keramische container (twee potten met een inhoud van elk ten minste 1,9 l, of een kan met een inhoud van ten minste 3,7 l). Je kunt ook een glazen kan met een ingebouwde tap gebruiken om het uitgieten van de kombucha gemakkelijker te maken!
- Strak geweven doek (koffiefilters, keukenpapier, servetten, kaasdoek)
- Elastiekjes
Instructies voor eerste fermentatie:
Breng water aan de kook in een schone pan. Haal van het vuur en los er suiker in op.
Voeg de thee toe en laat trekken terwijl het water afkoelt tot kamertemperatuur (enkele uren). Nogmaals, MOET op kamertemperatuur zijn. Loop niet het risico jouw zwam in heet water te doden.
Met handen ZO SCHOON ALS EEN CHIRURG (echt schoon), haal je zwam voorzichtig uit de thee en leg hem op een even schoon bord. Je kunt het potje uitspoelen als je wilt (zonder zeep), maar het is niet nodig.
Giet de gezoete thee in je potje(s) en giet er dan ongeparfumeerde starter-kombucha in (als je twee potten gebruikt, giet je ½ van de starter-kombucha in elk potje).
Plaats de zwam voorzichtig in de pot, dek af met een paar lagen van de strak geweven doek en zet vast met een rubberen band.
Zelfgemaakte kombucha: de tweede gisting
De laatste stap en bespreekbaar het beste deel van het proces! De tweede gisting is waar de echte magie plaatsvindt. Hier kun je spelen met zoete, fruitige smaken die je zelfgemaakte kombucha niet alleen beter laten smaken dan in de winkel, maar die goede bacteriën ook de kracht geven om het in een hoge carbonatatie-effect te schoppen, waardoor alles samenkomt in bruisende gelukzaligheid. Laten we dit afmaken.
Tweede fermentatie-ingrediënten:
- Huisgemaakte kombucha van de eerste gisting
- Zoetstof (fruit, honing of suiker). Hier zijn een paar ideeën per kombucha van 1 kopje:
- 1 tot 2 eetlepels gepureerd fruit of vruchtensap
- Een schijfje sinaasappel
- 1 tot 2 tl honing
- een stuk pepermunt snoep
- een stukje gekonfijte gember
Een paar flip-top gistingsflessen (flessen bedoeld voor fermentatie hebben een luchtdichte afsluiting, waardoor koolzuur niet ontsnapt. Als je deze niet hebt, zullen inmaakpotten goed werken, hoewel ze niet echt luchtdicht zijn.)
Tweede fermentatie-instructies:
Zeef kombucha en giet het in flessen, laat ongeveer 3,8cm aan de bovenkant vrij.
Voeg de door jou gekozen zoetstof toe en sluit goed af met het deksel.
Laat 3 tot 10 dagen op een donkere plaats en op kamertemperatuur fermenteren.
Zeef desgewenst fruit voor het serveren. Zet in de koelkast om het carbonatatieproces te vertragen.
Zet de potten ergens donker, stil en op kamertemperatuur 21-24 C gedurende 6 tot 10 dagen.
Begin de thee na ongeveer 6 dagen te proeven door voorzichtig wat van de thee eruit te trekken met een papieren rietje (gebruik je vinger om de thee in het rietje te houden, gebruik niet je mond). Het moet lichtzoet en licht azijnachtig zijn.
Hoe warmer de luchttemperatuur, hoe sneller de kombucha zal gisten. Hoe langer de thee fermenteert, hoe meer suikermoleculen worden opgegeten, hoe minder zoet het zal zijn.
Reserveer 2 kopjes van deze batch om te gebruiken als starter-kombucha voor je volgende batch (laat het gewoon in de pot met zwam(en)). De rest kan in de tweede en laatste gisting terecht.
Zodra de zwam ongeveer 2,5 cm dik wordt, verwijder je een paar lagen om een tweede zwam te maken (je kunt de liefde delen en dit cadeau doen aan een vriend!)
Je potten kunnen ontploffen als de druk te hoog wordt! Voor je eerste paar batches, terwijl je nog niet onder de knie hebt hoe kombucha op je omgeving reageert, bottel je een deel ervan in een plastic fles. Dit zal fungeren als een graadmeter voor hoe de anderen het doen. Als de plastic fles keihard is, is de rest waarschijnlijk klaar. "Burp" ze door ze elk te openen om wat druk te verminderen, en plaats ze vervolgens in de koelkast om de gisting te vertragen.
Open de flessen voorzichtig boven de gootsteen met een handdoek in de hand.
Hoe meer suiker/fruit je toevoegt, hoe sneller de kombucha gaat fermenteren en koolzuurhoudend wordt.
