Zonnepanelen België

België maakt indrukwekkende vorderingen op het gebied van zonne-energie en deze opmars lijkt niet te stoppen. Huiseigenaren en bedrijven in heel het land zijn steeds meer op zoek naar duurzame energieoplossingen, en zonnepanelen staan hoog op hun lijst. In deze blog duiken we in de wereld van zonnepanelen in België. We zullen de voordelen en uitdagingen van het installeren van zonnepanelen onderzoeken, kijken naar de nieuwste trends en innovaties, en de belangrijkste vragen beantwoorden die je mogelijk hebt als je overweegt om de overstap naar zonne-energie te maken. Of je nu een huiseigenaar, een ondernemer of gewoon een geïnteresseerde lezer bent, we hopen je inzicht te geven in waarom zonnepanelen België een briljante keuze is voor een duurzame toekomst. Laten we de kracht van de zon benutten!

Zonnepanelen België plaatsen in 2023

De terugdraaiende teller behoort tot het verleden en de overheid heeft nu een eenmalige premie van maximaal 750 euro geïntroduceerd voor zonnepanelen en 850 euro voor batterijen (geldig tot 31/03/2023). Het prosumententarief blijft echter nog steeds gelden voor degenen die nog steeds een terugdraaiende teller hebben.

Tegenwoordig kennen we het injectietarief voor installaties met een digitale teller. Dit is een vergoeding die je ontvangt voor elke kWh die je op het net injecteert (verkoopt). De specifieke vergoeding die je hiervoor krijgt, is afhankelijk van je energieleverancier.

Redenen om in 2023 te investeren in zonnepanelen:

• Zelfvoorziening ten opzichte van stijgende energieprijzen
• Een premie tot 750 EUR voor de installatie van zonnepanelen (met een digitale teller of wanneer hiervoor de aanvraag wordt gedaan)
• Een lange levensduur (30 jaar) en minimale onderhoudskosten
• De mogelijkheid om je overtollige stroom te verkopen, wat resulteert in een lagere elektriciteitsrekening

Offertes opvragen

Laat zonnepanelen plaatsen door professionals, maar zorg wel dat je kiest voor de beste. Door meerdere offertes op te vragen krijg je een goed beeld van het werk.

Terugverdientijd zonnepanelen in 2023

Vandaag de dag hebben zonnepanelen een terugverdientijd van ongeveer 8 tot 10 jaar. Dit is mede te danken aan de premie, maar ook omdat de prijzen in de afgelopen 5 jaar aanzienlijk zijn gedaald. De technologie en productie zijn zodanig verbeterd dat zonnepanelen nu een levensduur van meer dan 30 jaar hebben.

De herinvesteringstermijn wordt voornamelijk beïnvloed door:

• Dakcondities: Een naar het zuiden gericht of plat dak zonder schaduw garandeert een maximaal rendement en opbrengst. Een dak met een oost-west oriëntatie is een goed alternatief omdat de stroom directer verbruikt wordt en een kleinere omvormer volstaat, gezien het piekvermogen beter verdeeld is over de dag.
• Prijs: De prijs van offertes met exact dezelfde merken en capaciteit kan soms tot wel 30% verschillen. Het vergelijken van offertes bij verschillende installateurs is dus zeker aan te raden.
• BTW-tarief: Woningen ouder dan 10 jaar profiteren van een verlaagd BTW-tarief van 6% (renovatietarief). Voor woningen jonger dan 10 jaar geldt een BTW-tarief van 21%.
• Systeemomvang: Een grotere installatie is bijna altijd 'voordeliger'. Niet in totale kosten, maar wel in prijs per Wattpiek (€/Wp). De gangbare prijs van een grote particuliere installatie van 10000Wp bedraagt ongeveer 1 tot 1,15 EUR/Wp. Ter vergelijking, de prijs van een kleinere installatie van 3000Wp ligt tussen de 1,2 en 1,6 EUR/Wp. Een verschil van 30%, dat een grote invloed heeft op de terugverdientijd.

Ik wens zonnepanelen te plaatsen, hoe begin ik eraan?

Geschiktheidsonderzoek van het dak (Is mijn dak toepasbaar?)

Duur: 1-2 uur

Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen? Niet elk dak is geschikt voor de plaatsing van zonnepanelen. Een ideaal dak voldoet aan volgende eigenschappen:

• Richting: Zuid-Oost, Zuid of Zuid-West. Een Oost-West dak kan ook geschikt zijn, mits de zonnepanelen gelijk verdeeld zijn over beide kanten, waardoor je kunt besparen met een kleinere omvormer.
• Hellingsgraad: Tussen 15 tot 45 graden. In onze regio is een hellingsgraad van ongeveer 35 graden ideaal.
• Plat dak: Dit is ook geschikt, op voorwaarde dat er voldoende vrije plaatsing mogelijk is. Het is belangrijk dat het platte dak sterk genoeg is om naast de panelen en bevestigingsmaterialen ook tegels voor de ballast te dragen. De panelen worden doorgaans in een kleine hoek van ongeveer 15 graden geplaatst. Op een plat dak kan eveneens een Oost-West opstelling worden gedaan, vooral als er minder oppervlakte beschikbaar is.
• Schaduwvrij: Geen schaduw van bomen of andere objecten. Een beetje of tijdelijke schaduw, bijvoorbeeld van een schoorsteen, is geen probleem. In dat geval wordt een parallelle aansluiting met power optimizers of micro-omvormers aangeraden, of een systeem met bijvoorbeeld de ShadeFix-technologie van SMA.
• Dakconditie: Het dak moet in goede staat zijn en mag geen asbest bevatten. Het is wettelijk verboden om op een asbestdak te werken.

Als alternatief kan ook gekozen worden voor een opstelling op de grond of een constructie in de tuin. Hiervoor is meestal wel toestemming van de gemeente/stad nodig. Ook belangrijk om te weten is dat je geen recht hebt op de premie bij plaatsing op de grond. Een carport kan ook een mogelijke oplossing zijn.

Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig? 

Het antwoord hierop hangt grotendeels af van je energieverbruik en de eigenschappen van je dak. In ideale omstandigheden kan je verwachten dat elke Wattpiek (Wp) ongeveer 1kWh oplevert.

De ideale omstandigheden omvatten een zuidelijk gericht dak met normale hellingsgraad en zonder schaduwwerking. Een standaard zonnepaneel, afhankelijk van het type en merk, genereert een vermogen tussen de 300Wp en 400Wp. Grotere panelen (1m x 2m) kunnen een vermogen tot 470Wp tot 490Wp bereiken.

Als je jaarlijkse verbruik bijvoorbeeld 4000kWh bedraagt, dan heb je ongeveer 10 tot 13 zonnepanelen nodig.

Beschikt mijn dak over voldoende oppervlakte? 

Het is ook cruciaal om na te gaan of er voldoende oppervlakte beschikbaar is op je dak. Elke vierkante meter zonnepanelen produceert jaarlijks tussen de 180 tot 240kWh.

De bovengrens geldt voor hoogrendement merken zoals LG of Sunpower. Deze panelen kunnen een vermogen van 370Wp tot 400Wp per paneel behalen.

Stap 2 berekening van de terugverdientijd

tijdsduur: 2-4 uur

Zijn zonnepanelen voor jouw situatie een rendabele investering? In de meeste gevallen zijn zonnepanelen financieel aantrekkelijk. De uiteindelijke kost van zonnepanelen hangt samen met je jaarlijkse energieverbruik, uitgedrukt in kWh.

In 2023 ligt de gemiddelde terugverdientijd rond de 7 tot 8 jaar, dankzij de eenmalige premie. Het is eveneens van belang om je eigen verbruik te maximaliseren om zo de terugverdientijd verder te verkorten.

Stap 3: Contact opnemen met installateurs en bezoeken ter plaatse plannen

Tijdsduur: 2-3 weken

Het is geen gemakkelijke taak om de juiste installateur(s) te vinden. Vergelijk installateurs op basis van verschillende criteria, zoals de merken van zonnepanelen en omvormers, ervaring, beoordelingen en referenties. Maak vervolgens een shortlist van 3 tot 5 installateurs en nodig ieder van hen uit voor een bezoek ter plaatse.

Tijdens dit bezoek kan de installateur rekening houden met jouw specifieke wensen. Dit kan bijvoorbeeld een voorkeur zijn voor een bepaald type zonnepaneel om esthetische redenen, of een wens om de panelen op een specifiek deel van het dak te plaatsen.

Pas na dit bezoek kan er een nauwkeurige offerte worden opgesteld. Deze offerte omvat details zoals het merk, vermogen en aantal zonnepanelen, het merk en type omvormer, en de draagstructuur. Een goede installateur zal je ook documentatie met gegevens over de panelen verstrekken en een gedetailleerde simulatie van de opbrengst van jouw project maken. Installateurs (of groepsaankopen) die offertes opstellen van slechts 1 pagina of zonder een bezoek ter plaatse zijn vaak minder kwalitatief.

Stap 4 Offertes vergelijken en beslissen

Tijdsduur: 1 week

Het beoordelen van de offertes is de laatste en zeer belangrijke stap voordat je een beslissing neemt. De beste manier om offertes te vergelijken, is door alle gegevens in een spreadsheet te plaatsen. De belangrijkste gegevens die je moet vergelijken zijn:

• Totale vermogen van de installatie
• Vermogen van de omvormer
• Productgarantie (aantal jaren)
• Vermogensgarantie (% na 25/30 jaar)
• Prijs van de offerte

Vergelijk de offertes niet alleen op basis van de prijs. Beoordeel ze ook op basis van hoeveel euro je betaalt per Wattpiek! Bijvoorbeeld:

Offerte 1: 5500 EUR voor 4620Wp (12 stuks van 385Wp) = 1,19 EUR per Wp

Offerte 2: 6000 EUR voor 6400WP (16 stuks van 400Wp) = 0,94 EUR per Wp

Conclusie: Hoewel offerte 2 met 500 EUR duurder is, betaal je minder per Wattpiek, waardoor deze offerte uiteindelijk voordeliger is dan offerte 1.

Stap 5 Installatie zonnepanelen

Tijdsduur: 1 tot 2 dagen

Na het kiezen van de installateur, zal deze een datum voor de installatie inplannen. Afhankelijk van hoe druk het is en het seizoen, zal de installatie meestal binnen 2 tot 8 weken plaatsvinden.

Een standaard installatie, variërend van 3kWp tot 12kWp, wordt doorgaans binnen 1 tot 2 dagen uitgevoerd. Dit wordt gedaan door 1 of 2 dakwerkers, die eerst de draagstructuur plaatsen waarop de zonnepanelen worden bevestigd. Er zal ook een elektricien aanwezig zijn die verantwoordelijk is voor alle bekabeling en de installatie van de omvormer.

Na de installatie volgt er een AREI-keuring uitgevoerd door een gecertificeerde inspecteur. Pas als aan alle technische vereisten is voldaan, kan de installatie in gebruik worden genomen. Vanaf dat moment zal de installatie tientallen jaren lang elektriciteit genereren.

Offertes opvragen

Laat zonnepanelen plaatsen door professionals, maar zorg wel dat je kiest voor de beste. Door meerdere offertes op te vragen krijg je een goed beeld van het werk.

Vergunning - Keuring - Aanmelding - Digitale meter

De regels rond de vrijstelling van vergunningsplicht voor zonnepanelen zijn te vinden op de website van het omgevingsloket. Hou er rekening mee dat de gemeente aanvullende voorwaarden kan stellen. Daarom is het altijd raadzaam om bij jouw gemeente te informeren.

Het is van belang om de zonnepanelen te laten keuren en deze binnen 30 dagen na installatie aan te melden bij de netbeheerder. Na de aanmelding dient de digitale meter geïnstalleerd te worden.

Als je na 2020 een premie voor zonnepanelen hebt ontvangen, dan moeten de panelen minimaal 15 jaar op hetzelfde perceel blijven.

Premie en steun voor zonnepanelen

De bedragen voor de zonnepanelensubsidie in België zijn vastgesteld. In 2021 is de subsidie €300 per geïnstalleerde kilowattpiek voor de eerste 4 kilowattpiek. Voor installaties tussen 4 en 6 kilowattpiek komt er €150 bij voor elke extra kilowattpiek. Er zal geen overheidssteun meer zijn voor alles boven een geïnstalleerd vermogen van 6 kilowattpiek. In het kort: een installatie van 6 of meer kilowattpiek kan aanspraak maken op een maximale subsidie van €1500.

De overheidssteun zal in de komende jaren geleidelijk afnemen. We hebben daarom een tabel samengesteld voor de jaren na 2021.

Werking van zonnepanelen

Zonnepanelen genereren elektriciteit uit daglicht en worden vaak op het dak van een gebouw geplaatst. De panelen produceren gelijkstroom, die vervolgens door een omvormer wordt omgezet in wisselstroom.

Wanneer de zonnepanelen meer elektriciteit genereren dan u op dat moment verbruikt, wordt de overtollige energie naar het elektriciteitsnet gestuurd. Op momenten dat uw elektriciteitsbehoefte hoger is dan wat uw panelen produceren, kunt u gewoon stroom van het net afnemen.

Hoe geschikt is mijn dak?

Ga na of uw dak of zoldervloer is geïsoleerd en vrij is van asbest. Het is wettelijk niet toegestaan om zonnepanelen te installeren op een gebouw dat is bedekt met asbesthoudend materiaal of een asbesthoudend onderdak heeft.

Bekijk de Zonnekaart om te controleren of uw dak goed is georiënteerd en voldoende zonlicht ontvangt. De grootste opbrengst wordt bereikt wanneer uw panelen naar het zuiden zijn gericht (van zuidoost tot zuidwest) onder een hoek van 30° tot 50°. De prestaties van zonnepanelen verminderen bij schaduw van gebouwen, schoorstenen of bomen.

Hoe kies ik het juiste merk zonnepanelen?

Er zijn meer dan 800 merken zonnepanelen op de markt. Het selecteren van het meest geschikte merk voor uw situatie is geen makkelijke opgave. Installateurs hebben de neiging om vooral hun eigen merken aan te prijzen, en hebben doorgaans weinig positiefs te zeggen over andere merken. Dit maakt de selectie van het juiste merk alleen maar lastiger.

Waar moet je precies op letten? Heeft de installateur gelijk als hij beweert dat zijn merk het beste is? De volgende criteria kunnen je helpen bij het kiezen van het merk voor jouw zonnepanelen:

• Is het een Tier-1 merk?
• Hoe is de score bij instanties zoals DNV-GL en PVEL?
• Welke garanties (product en vermogen) worden aangeboden?
• Heeft het merk een Europees kantoor om eventuele garantieclaims in te dienen?
• Wat zeggen online reviews en discussiefora over het merk?
• De technische fiche van het zonnepaneel biedt veel technische informatie (efficiëntie, Pmax, Power Tolerance etc.)

Meer lezen over zonnepanelen? Bekijk ook onze andere blogs!

• Airco als verwarming gebruiken met zonnepanelen
• Hoe snel verdien je zonnepanelen terug?
• Subsidie zonnepanelen particulieren