Appeltaart, appelmoes, appelsap, de appeltijd is aangebroken en overal wordt dan ook appel in verwerkt. Een appelboom in de achtertuin betekent gemakkelijke toegang tot die heerlijkheden, maar je zult wel de appelboom moeten onderhouden en daar hoort ook het jaarlijks snoeien van een appelboom bij. Een appelboom snoeien is helaas niet zo eenvoudig als taart maken, maar het is belangrijk om een aantal basis principes te begrijpen, zoals wanneer je een appelboom moet snoeien, wanneer je een appelboom niet moet snoeien en vooral hoe je een appelboom snoeit.
Er zijn verschillende meningen over het snoeien van een appelboom, in vergelijking met andere fruitbomen. Sommige fruitbomen, zoals nectarine- en perzikbomen, produceren alleen fruit bij de groei van het voorgaande seizoen. Deze bomen hebben dus veel snoei nodig. Peren- en appelbomen zijn heel anders en produceren fruit op langlevende vertakkingen. Dat betekent dat ze minder werk nodig hebben.
In deze blog gaan we het hebben over appelbomen, maar je kunt dit ook toepassen op perenbomen.
Hoe groeit een appelboom?
Voordat je gaat snoeien is het belangrijk te begrijpen hoe een appelboom groeit en fruit produceert. Dan pas kun je het snoeiproces van bomen begrijpen.
Zoals alle bomen, zal ook jouw appelboom elk jaar nieuwe groei krijgen. Nieuwe scheuten zullen zich dan ontwikkelen en bestaande scheuten zullen ook nieuwe groei toevoegen. Je kunt zien waar deze nieuwe groei begint door te zoeken naar een band of ring van weefsel die de scheut volledig omringt. Het is bij het snoeien namelijk belangrijk om te zien waar de nieuwe groei zit.
Terwijl je appelboom nieuwe groei aanmaakt, creëert het ook de bloemknoppen die in het voorjaar zullen opengaan. De bloemknoppen zijn ronder van vorm en gezwollen aan de basis in vergelijking met knoppen die zich tot bladeren zullen ontwikkelen. Deze knoppen ontwikkelen zich aan de uiteinde van korte scheuten en op sporen (korte dikke gezwellen op takken).
Waarom moet je een appelboom snoeien?
Een appelboom is gelukkig als die gesnoeid wordt, hier is waarom:
- Snoeien verbetert de luchtcirculatie en helpt plagen en ziektes te verminderen
- Te veel schaduw zal de bloei verminderen en takken verzwakken
- Het is gemakkelijker plukken als de boom op een beheersbare hoogte gehouden wordt
- Minder fruit op een boom zal leiden tot grotere appel
Een boom vol met fruit zal in de loop van het seizoen kleine appels produceren. Één enkele appelboom heeft maar een bepaalde hoeveelheid voedingsstoffen, zon en water wat deze kan krijgen elk seizoen. Meer fruit betekent dat er voor elke appel minder voedingsstoffen krijg om groot te worden, dus kleine appels. - Een open bladerdak stimuleert gezonder en groter fruit
Lees ook Hoe kun je appels lang bewaren? 4 manieren!
Wanneer een appelboom snoeien?
Een appelboom kun je het beste in de late winter als de boom in rust fase is, of in het vroege voorjaar snoeien, voordat de nieuwe groei is begonnen. Je kunt dan de knoppen gemakkelijk zien en er omheen werken en de snijwonden hebben de kans om op te drogen voordat de insecten in het voorjaar weer uitkomen.
Probeer de boom niet te snoeien in de zomer en herfst, dit zal nieuwe groei stimuleren en dit kan kwetsbaar zijn voor insecten en schade van de winter. Het is echter wel belangrijk om duidelijke zieke of beschadigde takken te verwijderen als je deze ziet.
Het is naast snoeien ook een goed idee om eind mei, begin juni (20 tot 40 dagen nadat de boom bloeit) een deel van de onrijpe appels uit te dunnen. Je zult merken dat de boom op dit moment automatisch onrijpe appels begint te laten vallen, dit is een teken dat ze wel een handje hulp kan gebruiken door enkele van de vruchten uit te dunnen. Haal een derde tot de helft van de onrijpe appel eraf. Hierdoor is er minder concurrentie en kan de boom de resterende vruchten groter maken.
Een appelboom snoeien
1. Verwijder slechte takken
Snoei eerst alle duidelijke dode, beschadigde en zieke takken. Het dode hout kun je herkennen aan het donkere of brozen uiterlijk, de bast valt vaak weg en ziek hout heeft meestal een andere kleur dan de andere takken.
2. Verwijder nieuwe groei aan de basis van de stam
De takken die uit de basis van de stam groeien zullen nooit vrucht dragen, ze zullen wel energie aan de boom onttrekken. Ook dunne takken die meestal rechtop groeien en takken die uit een andere tak groeien en deze omcirkelen zullen ook nooit vruchten produceren.
Verwijder deze vroeg in het snoeiproces om de structuur van de boom beter te kunnen zien. Hierdoor kun je gemakkelijker zien waar je verder nog moet snoeien.
3. Verwijder lage takken
Verwijder alle takken binnen ongeveer 120cm van de grond. Deze zullen waarschijnlijk te veel schaduw krijgen om appels te produceren.
4. Verwijder vreemde takken
Snoei nu alle naar beneden gerichte takken weg. Ook zij zullen in de schaduw staan en onproductief zijn.
Concentreer je vervolgens op het verwijderen van takken die kruisen of wrijven tegen grotere takken. Naarmate deze groeien, worden ze dikker en zwaarder, dus verwijder ze nu voordat ze schade toebrengen aan de "steiger"-takken die de hoofdvorm van de boom vormen.
5. Snoei concurrerende hoofdtakken
Neem een stapje achteruit en bekijk de appelboom nog eens goed. De boom moet één verticale hoofdleider hebben. Deze kan een beetje gebogen zijn, daar is niets mis mee. De grote zijtakken die zich vanaf de hoofdleider uitstrekken zul je moeten verwijderen. Als je dit niet doet worden het concurrerende takken die de vorm en openheid van de boom zullen veranderen. Snoei deze takken terug naar de hoofdleider.
6. Uitdunnen
Focus je nu op het uitdunnen van de binnenste takken zodat het zonlicht bij alle appels kan komen. Op dit moment kun je het beste een derde van de totale massa van de boom snoeien, als de boom al lang niet gesnoeid is. Als de boom regelmatig gesnoeid is kan je ongeveer een vijfde van de boom verwijderen.
Zorg ook dat elke tak in een mooie hoek van meer dan 45 graden van de hoofdleider zit.
7. De laatste inspectie
Zorg er voor dat de bovenste takken korter zijn dan de onderste takken. Het eindresultaat moet er een beetje uitzien als een piramide. Er luidt een oud gezegde dat een vogel door de appelboom moet kunnen vliegen zonder dat zijn vleugels de tak raken.
Het resultaat kan er extreem uitzien als je klaar bent en je denkt dan oh nee, wat heb ik gedaan maar de boom zal binnenkort gezonder fruit dragen en daardoor gemakkelijker te oogsten zijn.
Lees ook Appelazijn maken van restjes! + 6 voordelen van appel azijn
