Compostering kan 20-50% van jouw huishoudelijke afvalstroom verwijderen, dit verminderd weer de belasting op stortplaatsen en jouw gazon, bomen, kamerplanten of tuin zijn er hartstikke blij mee!
Wanneer organisch materiaal zoals voedselafval naar de stortplaats gaat, ontbindt het anaeroob - of zonder zuurstof. Dit proces creëert methaan, een broeikasgas dat 20-35 keer krachtiger is dan koolstofdioxide bij het opwarmen van onze planeet.
Compost = Leven
Voor je bodem is er geen krachtiger ingrediënt dan compost. Of je het nu in jouw tuinbedden bewerkt of het als mulch rond struiken en bomen gebruikt, het wordt als essentieel beschouwd voor biologische en duurzame voedselproductie. Als het eenmaal in de grond zit, verhoogt afgewerkte compost (of humus) de vruchtbaarheid, voegt zowel micro- als macronutriënten toe, buffert de pH, voorkomt ziekten, breekt gifstoffen af en verbetert de bodemstructuur.
Maar zelfs als je geen tuin hebt, is composteren nog steeds uiterst belangrijk. Wij mensen halen veel meer koolstof, mineralen en organische stof uit de bodem dan we teruggeven. Maar zonder organisch materiaal gaat de grond dood.
Door zoveel mogelijk van ons organisch afval terug te brengen naar de bodem, zal de nutriëntenkringloop waarvan we afhankelijk zijn voor ons voortbestaan opnieuw in evenwicht worden gebracht.
De basis principes van composteren
De basisprincipes van composteren zijn eenvoudig. Vrijwel alles dat ooit heeft geleefd of is gemaakt van een levend wezen, kan worden gecomposteerd. Alle natuurlijke componenten zullen vergaan, uiteenvallen en afbreken, waardoor de voedingsstoffen weer in de bodem terechtkomen.
Een composthoop kan net zo eenvoudig zijn als het aanleggen van een hoop groenteresten, dode bladeren en gemaaid gras in de verste hoek van jouw tuin, maar de meeste mensen bewaren hun compost graag in een nette compostbak.
Soorten compostbakken
Er zijn veel verschillende soorten compostbakken voor elke woonsituatie: eenvoudige palletbakken, tuimelaars die het omdraaien van de compost vergemakkelijken, torens voor stadstuinen en kleine ruimtes, en zelfs wormencomposters die snel, geurloos al jouw tafelresten verwerken.
Zodra je een goede hoeveelheid restjes in jouw bak hebt gespaard begint deze merkbaar af te breken. Nadat alles is verteerd en veranderd in donkere, rijk ruikende, kruimelige humus. Dit kan je rond je bomen, gazon, tuin of kamerplanten strooien om ze te laten groeien.
Compost wordt door de meeste tuiniers als zwart goud beschouwd. Dus zelfs als je zelf niet tuiniert, kan jij jouw compost vast aan iemand kwijt. Vele zullen hier erg blij mee zijn, een fanatieke tuinier heeft namelijk nooit genoeg compost!
Jouw compost versnellen
Compost gebeurt. Als je een appel op tafel laat liggen, zal hij uiteindelijk bederven en uiteenvallen in een hoopje aarde. Er is echt niets dat je hoeft te doen om compost te laten gebeuren, behalve een stapel dingen maken om buiten te rotten. Maar als jij jouw composthoop snel en gelijkmatig wilt laten afbreken, zodat je de compost regelmatig in jouw tuin kan gebruiken, zijn hier een paar dingen om rekening mee te houden:
De juiste balans
Een efficiënte composthoop is een zorgvuldige balans tussen droge of bruine dingen die koolstof bevatten (zoals bladeren, stro of papier) en natte of groene dingen die stikstof bevatten (zoals voedselresten of kippen en konijnenpoep).
Dus als je bijvoorbeeld veel geraspte bladeren of karton op de stapel legt, moet je die uitbalanceren en mengen met een mooie hoop vers gemaaid gras of paardenmest, en waarschijnlijk wat water uit de slang, zodat het niet te droog wordt.
Wij gebruiken onze kippen om te composteren. Iedere week gaat alle strooisel van de cavia, konijnen en kippenhok op een stapel in de kippenren. Hier voegen wij dagelijks onze eetresten aan toe. Iedere dag zullen zij de stapel helemaal plat scharrelen. Iedere avond harken we de ren weer tot een hoop, dit is belangrijk zodat het kan broeien in de compost hoop. Na een week is de berg mulch en een week later hebben ze de berg veranderd in modder.
Lees ook ons artikel 5 manieren om je kippen aan het werk te zetten
Kleine oppervlakte
Hoe kleiner jij jouw composteerbare items kunt versnipperen of hakken voordat je ze op de stapel legt, hoe sneller en gelijkmatiger ze zullen ontbinden. Het is echt de extra moeite waard om te hakken en te versnipperen als je van plan bent je compost te gebruiken in de moestuin.
Leg langzaam composterende dingen zoals boomtakken, notendoppen, haar en oud katoen- of henneptouw op een aparte stapel achter op je perceel, terwijl je je snellere composthoop dichter bij de tuin houdt.
Lucht en water
Draai je composthoop wekelijks om, zodat je het goed mengt en belucht, waardoor alles veel sneller vergaat.
Zorg ervoor dat je composthoop vochtig blijft, zoals een vochtige spons. Spuit het af als het te droog is; draai hem vaker om als hij te nat is. De uitgebalanceerde combinatie van lucht en vocht in de hoop zorgt ervoor dat de micro-organismen die je compost afbreken alles hebben wat ze nodig hebben om te leven en zich voort te planten.
Ken je grenzen
Hoewel je technisch gezien elk voedsel, dierlijk of plantaardig product kunt composteren, kun je sommige dingen beter weglaten uit de gemiddelde composthoop voor thuis. Als je bijvoorbeeld vis, vlees of veel vet aan jouw composthoop toevoegt, zullen ze, terwijl ze ontleden, een sterke geur creëren die jouw buren zal irriteren en elk beestje kilometers ver naar jouw tuin zal brengen! Laat het bij twijfel weg.
Bedenk ook hoeveel ruimte je hebt om te composteren. Als je bijvoorbeeld in een appartement woont, ben je beperkt tot een keuken compostbak van alleen jouw keukenresten. Maar dat betekent niet dat je andere dingen niet kunt composteren. Misschien heeft jouw stad een gemeentelijk composteringsprogramma of een gemeenschappelijke tuin die composteert? Heb je een vriend die tuiniert, die misschien graag je koffiedik of vogelkooipapier wil hebben?
Alles wat we kunnen doen om composteerbare materialen uit de stortplaats te houden, zal helpen vervuiling te voorkomen en onze uitgeputte bodems te herstellen.
10 dingen die je beter niet kunt composteren
Hoewel je technisch gezien alles kunt composteren dat ooit leefde, kun je sommige dingen beter uit de composthoop weglaten omwille van betere compost en minder gedoe.
Wat mag je niet composteren?
1. Doe geen honden- en kattenpoep in de compost
Uitwerpselen van paarden, koeien, kippen en konijnen zijn geweldige toevoegingen aan je composthoop. Ze zullen voedingsstoffen en organisch materiaal toevoegen die jouw bodem ten goede komen. Het is echter niet aan te raden om de poep van honden en katten (en andere carnivoren) toe te voegen aan je compost. Hun afval bevat vaak micro-organismen en parasieten die je niet wilt introduceren in de gewassen die je gaat eten.
Als jij jouw honden- en kattenpoep toch wilt composteren, moet je deze apart van jouw gewone composthoop verwerken (er zijn speciale composteerders voor huisdierafval) en de resulterende compost alleen gebruiken voor niet-voedselgewassen.
2. Composteer geen thee of koffiezakjes
Composteer geen thee- of koffiezakjes tenzij je zeker weet dat ze gemaakt zijn van natuurlijke materialen, zoals katoen of hennep.
3. Composteer geen Citrus schillen en uien
Hoewel groente- en fruitafval uit de keuken fundamentele ingrediënten zijn in een composthoop voor thuis, zijn er twee twijfelachtige uitzonderingen: schillen van citrusvruchten en uien.
Helaas kunnen de natuurlijke chemicaliën en zuurgraad in schillen van citrusvruchten en uien wormen en andere micro-organismen doden, wat de afbraak in je stapel kan vertragen. Plus, tenzij je ze in kleine stukjes hakt, duurt het een eeuwigheid voordat de schillen van citrusvruchten zijn afgebroken, wat zal vertragen hoe snel je je compost kunt gebruiken.
Als je maar af en toe schillen van citrusvruchten en uienresten in je compostbak gooit, is dat geen probleem, maar als je keukencompost of wormbakken hebt (wat een ongelooflijk handige en geurvrije manier is om te composteren als je in een appartement bent), dan zijn Citrusschillen, uien en knoflooksnippers een no-no, omdat ze schadelijk zijn voor je wormen.
(Persoonlijk leg ik mijn uienresten meestal in de vriezer om te gebruiken wanneer ik bouillon maak, en gebruik in plaats daarvan schillen van citrusvruchten om niet-giftige doe-het-zelf schoonmaaksprays te maken.)
4. Doe geen vis- en vleesresten bij de compost
Hoewel ze technisch gezien prima zullen ontleden, wil je echt geen vis- en vleesresten aan de composthoop toevoegen. Vis en vlees zijn biologisch en voegen voedingsstoffen toe aan je tuin, maar helaas werkt hun geur als een magneet voor ratten, muizen, vossen, wasberen of katten in de buurt, die de compost zal plunderen om ze op te eten.
De stank van rottend vlees en vis kan jou en jouw buren ook erg irriteren!
5. Composteer geen glanzend of gecoat papier
Veel papierproducten zijn potentieel compostvoer, vooral kranten met soja-inkt, oude papieren handdoeken en tissues en zelfs versnipperd karton. Ze zijn tenslotte van bomen!
Papier dat is behandeld met plasticachtige coatings om het helder, kleurrijk en glanzend te maken, zoals tijdschriften, zal echter niet goed ontleden, bevat gifstoffen en is niet geschikt voor jouw composthoop.
6. Voeg geen plak labels van fruit en groenten toe aan jouw composthoop
Die irritante kleine plaketiketten en prijskaartjes op groenten en fruit zijn gemaakt van "food-grade" plastic of vinyl en zijn niet biologisch afbreekbaar. (Zie Glanzend papier hierboven.) Ze zijn ook gemakkelijk over het hoofd te zien, wat betekent dat ze vaak op je composthoop terechtkomen.
Gemeentelijke composteerders kunnen ze ook niet aan. In feite zegt ten minste één afvalverwerkingsbedrijf dat stickers van PLU-productie hun grootste bron van compostverontreiniging zijn.
Probeer deze stickers van fruit- en groenteresten te verwijderen voordat je ze op de composthoop legt.
7. Vermijd kolenvuur as in de composthoop
De as van kolenvuren of houtskoolbriketten mag niet worden toegevoegd aan uw composthoop, omdat deze zoveel zwavel bevat dat de grond extreem zuur wordt, wat schadelijk is voor uw planten. Ook worden veel houtskoolbriketten behandeld met chemicaliën die je eigenlijk niet in je compost, je tuin of je eten wilt hebben.
Houtbrand as van de open haard kan met mate worden toegevoegd, maar gooi de kolen en houtskool briketten as in de prullenbak.
8. Voeg geen zaagsel van behandeld hout aan de composthoop toe
Hoewel zaagsel van onbehandeld, natuurlijk hout met mate een geweldige aanvulling kan zijn op compost, mag je het zaagsel nooit aan jouw composthoop toevoegen als het hout is behandeld met enige vorm van drukbehandeling, vernis, beits of verf.
Deze giftige verbindingen worden niet afgebroken tijdens het composteringsproces en kunnen in de bodem terechtkomen, wat een negatieve invloed heeft op de activiteit van micro-organismen en de gezondheid van planten. Alleen al het zaagsel van onder druk behandeld hout bevat arseen en cadmium - twee gifstoffen die je absoluut niet in je tuin of je eten wilt hebben!
Zaagsel van behandeld hout heeft ook veel tijd nodig om af te breken, omdat het wordt beschermd tegen bederf door de chemicaliën die erop zijn aangebracht, waardoor het niet langer mogelijk is om je compost in de tuin te gebruiken.
9. Voeg geen grote takken toe aan de composthoop
Grote takken doen er een eeuwigheid over om af te breken en zullen ervoor zorgen dat de compost veel langzamer klaar is. Het kan wat extra werk zijn om je takken om te hakken of te versnipperen voor de composthoop, maar hoe kleiner de stukjes die je aan je compost toevoegt, hoe sneller ze afbreken.
Je kunt ook een takkenstapel beginnen aan de achterkant van je perceel, waar je takken eenvoudig opstapelt en ze in de loop van een paar jaar laat rotten.
10. Vermijd synthetische mest in de compostbak
Synthetische meststoffen (zoals het blauwe Miracle-spul) introduceren hoge niveaus van anorganische elementen in het tuinecosysteem. De vorm waarin deze synthetische meststoffen voedingsstoffen aan de bodem leveren, kan de micro-organismen in jouw compost en jouw grond zelfs doden, wat uiteindelijk de gezondheid van jouw planten zal beïnvloeden.
Verbindingen in synthetische meststoffen, zoals zware metalen, zullen ook door de bodem uitspoelen naar de grondwaterspiegel, evenals de natuurlijke balans van voedingsstoffen in de bodem verstoren en het zoutgehalte verhogen.
Blijf bij natuurlijke ingrediënten voor jouw composthoop.
Lees ook Eigen grond voor je moestuin, zelf maken
100 dingen die je kunt composteren
Nu we weten wat je beter niet kan composteren geven we hier 100 voorbeelden van wat je wel kunt composteren.
De volgende lijst is bedoeld om je aan het denken te zetten over jouw compost mogelijkheden. Stel je voor hoeveel afval we zouden kunnen voorkomen dat het op de vuilstort belandt als we allemaal zouden besluiten om nog een paar dingen te composteren!
(G) verwijst naar items die meestal "groen" of stikstofhoudend zijn, of die zeer snel ontleden;
(B) verwijst naar items die meestal "bruin" of koolstof houdend zijn, of die veel langer nodig hebben om te ontbinden.
Wat mag uit de keuken in de compost?
- Groente- en fruitresten (G)
- Eierschalen (geplet) (B)
- Koffiedik (G)
- Koffiefilters (B)
- Theezakjes
(Zorg ervoor dat ze gemaakt zijn van natuurlijke materialen zoals hennep of katoen, en niet van rayon of andere synthetische stoffen. Als je twijfelt, open het dan gewoon en composteer de theeblaadjes alleen.) (B) - Losse thee (G)
- Bedorven soja/rijst/amandel/haver/kokosmelk (G)
- Gebruikte papieren servetten en papieren handdoeken (B)
- Ongewaxte kartonnen pizzadozen (gescheurd of in kleine stukjes gesneden) (B)
- Papieren zakken (versnipperd) (B)
- De kruimels die je van de vloer veegt (B)
- Gekookte pasta (G)
- Gekookte rijst (G)
- Oud brood, pitabroodjes of tortilla's (B)
- Oude tortillachips of chips (B)
- Verwende pastasaus of tomatenpuree (G)
- Kruimels van de onderkant van snackverpakkingen (B)
- Papieren handdoekrollen (versnipperd) (B)
- Oude crackers (B)
- Oudbakken ontbijtgranen (B)
- Kartonnen dozen van granen, pasta, enz. (Verwijder alle plastic vensters en versnipper) (B)
- Gebruikte papieren borden (zolang ze geen wasachtige laag hebben) (B)
- Notendoppen (behalve walnotendoppen, die zijn giftig voor planten) (B)
- Verwende tofu en tempeh (G)
- Zeewier, kelp of nori (G)
- Ongepofte, gebrande popcornpitten (B)
- Oude kruiden en specerijen (G)
- Oude pretzels (B)
- Oud snoep (geplet of gehakt) (G)
- Verouderde eiwitten of "energie" -repen (G)
- Pizzabodems (B)
- Oude havermout (B)
- Pindaschelpen (B)
- Kartonnen eierdozen (in stukjes snijden) (B)
- Oude pompoen-, zonnebloem- of sesamzaadjes (fijngehakt zodat ze niet kunnen ontkiemen) (G)
- Avocadopitten (fijngehakt zodat ze niet ontkiemen) (G)
- Wijnkurken (hak ze fijn zodat ze sneller vergaan) (B)
- Beschimmelde kaas (met mate) (G)
- Gesmolten ijs (met mate) (G)
- Oude gelei, jam of confituur (G)
- Oud bier en wijn (G)
- Tandenstokers (B)
- Bamboespiesjes (breek ze in stukjes) (B)
- Papieren cupcake- of muffinvormpjes (B)
Wat mag vanuit de badkamer in de compost?
- Gebruikte gezichtsdoekjes (B)
- Haar uit je haarborstel (B)
- Afsnijdsels van een elektrisch scheerapparaat (B)
- Rollen toiletpapier (versnipperd) (B)
- Oude luffa's (versneden, alleen naturel) (B)
- Nagelknipsels (B)
- 100% latex of lamsvacht condooms (B)
- 100% katoenen wattenbolletjes (B)
- Wattenstaafjes van 100% katoen en kartonnen (geen plastic) sticks (B)
- 100% katoenen tampons en maandverband (ook gebruikt) (B)
- Kartonnen tamponapplicators (B)
- Menstruatiebloed (G)
- Urine (G)
- Vanuit de wasruimte
- Droogpluizen (alleen van 100% natuurlijke stoffen!) (B)
- Oude katoenen kleding en spijkerbroeken (gescheurd of in kleine stukjes gesneden) (B)
- Restjes katoen (versnipperd) (B)
- Oude wollen kleding (gescheurd of in kleine stukjes gesneden) (B)
- Oude katoenen handdoeken en lakens (versnipperd) (B)
- Van het kantoor
- Rekeningen en andere documenten van gewoon papier (versnipperd) (B)
- Enveloppen (versnipperd, minus het plastic venster) (B)
- Potloodkrullen (B)
- Plaknotities (versnipperd) (B)
- Oude visitekaartjes (versnipperd, zolang ze niet glanzend of gebosseleerd zijn) (B)
Wat mag van rondom het huis bij de compost?
- “Stofkonijntjes” van hout en tegelvloeren (B)
- Inhoud van je stoffer (zoek alle anorganische dingen uit, zoals centen en lego's) (B)
- Kruimels van onder je bankkussens (opnieuw, zoek anorganische dingen uit) (B)
- Kranten (versnipperd of in kleinere stukken gescheurd) (B)
- Ongewenste post (versnipperd, verwijder gecoat papier en plastic ramen) (B)
- Abonnementskaarten van tijdschriften (versnipperd) (B)
- Jutezakken (in kleine stukjes gesneden of gescheurd) (B)
- Oud touw en touw (gehakt, naturel, alleen onbespoten) (B)
- Bladeren gesnoeid van kamerplanten (G)
- Dode kamerplanten en hun grond (B)
- Bloemen uit bloemstukken (G)
- Natuurlijke potpourri (B)
- Gebruikte lucifers (B)
- As van onbehandeld hout verbrand in de open haard, grill of vuurkorven buiten (in zeer kleine hoeveelheden) (B)
- Grasmaaisel (G)
- Dode herfstbladeren (B)
Zaagsel (van gewoon hout dat NIET onder druk is behandeld, gebeitst of geverfd) (B)
Wat mag van rondom het huis bij de compost?
- “Stofkonijntjes” van hout en tegelvloeren (B)
- Inhoud van je stoffer (zoek alle anorganische dingen uit, zoals centen en lego's) (B)
- Kruimels van onder je bankkussens (opnieuw, zoek anorganische dingen uit) (B)
- Kranten (versnipperd of in kleinere stukken gescheurd) (B)
- Ongewenste post (versnipperd, verwijder gecoat papier en plastic ramen) (B)
- Abonnementskaarten van tijdschriften (versnipperd) (B)
- Jutezakken (in kleine stukjes gesneden of gescheurd) (B)
- Oud touw en touw (gehakt, naturel, alleen onbespoten) (B)
- Bladeren gesnoeid van kamerplanten (G)
- Dode kamerplanten en hun grond (B)
- Bloemen uit bloemstukken (G)
- Natuurlijke potpourri (B)
- Gebruikte lucifers (B)
- As van onbehandeld hout verbrand in de open haard, grill of vuurkorven buiten (in zeer kleine hoeveelheden) (B)
- Grasmaaisel (G)
- Dode herfstbladeren (B)
- Zaagsel (van gewoon hout dat NIET onder druk is behandeld, gebeitst of geverfd) (B)
Composteerbare feest- en vakantiebenodigdheden
- Inpakpapierrollen (in kleine stukjes gesneden) (B)
- Papieren tafelkleden (versnipperd of in kleinere stukken gescheurd) (B)
- Crêpepapier stroken (versnipperd) (B)
- Latex ballonnen (Zorg ervoor dat het latex is!) (B)
- Lampionnen (gebroken) (G)
- Die hooibalen die je gebruikte als onderdeel van je herfstdecor buiten (uit elkaar gehaald) (B)
- Natuurlijke vakantiekransen (eerst met snoeischaren hakken) (B)
- Kerstbomen (hak ze eerst fijn met een snoeischaar, of gebruik een hakselaar, als je die hebt...) (B)
- Groenblijvende guirlandes (eerst met snoeischaar hakken) (B)
Wat kan van de huisdieren in de compostbak?
- Vacht van de honden- of kattenborstel (B)
- Uitwerpselen en strooisel van uw herbivoor huisdier konijn, gerbil, hamster, enz. (Gebruik GEEN honden- of kattenpoep.) (G)
- Krant/uitwerpselen van de bodem van de vogel- of slangenkooi (G)
- Veren (B)
- Paarden-, koeien- of geitenmest (G)
- Alfalfahooi of -korrels (meestal gevoerd aan konijnen, gerbils, enz.) (B)
- Droog honden- of kattenvoer, viskorrels (B)
Lees ook Wat kan je allemaal recyclen
kunnen aardappelschillen in de compostbak het is namelijk ompieren te kweken om te vissen mvg Marc