Het bodemleven bepaalt erg sterk hoe je planten groeien. Het is dus zeker iets dat jou kan helpen met o.a. een betere moestuin en groei van planten. Een gezonde bodem heeft een mooie structuur en vochthuishouding. Als je bodem de juiste nutriënten bevat en een gezond bodemleven heeft, groeien je planten dus beter. Maar hoe verbeter je de bodem en het bodemleven? En wat is het precies?
De bodemkwaliteit wordt beschouwd als het geïntegreerde geheel van biologische, chemische en fysische processen en eigenschappen in de bodem. De biologische bodemkwaliteit komt neer op functionele agrobiodiversiteit. Heb je een hoge functionele agrobiodiversiteit, dan is dat dus goed. Verlies je dit, dan is dat nadelig voor het planten, water, nutriëntenlevering en de bodemstructuur.
En wist je dat ruim 25% van de biodiversiteit op aarde zich in de bodem bevindt? Je hebt het misschien wel al eens gehoord dat een handje vol goede grond meer organismen bevat dan het aantal mensen op aarde. Dat zijn er dus heel veel! En al deze organismen in de bodem zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden en vormen een voedselweb. Het voedselweb heeft net als boven de grond een piramide en het is er ook eten, of gegeten worden. Het bestaat uit allerlei micro-organisme zoals bacteriën, schimmels en aaltjes, maar ook organisme zoals wormen en larven.
Een beter bodem, waarom?
De bodem is erg belangrijk bij het telen van gewassen. Heb je moeite met kweken, dan is de bodem verbeteren een goede basis. Hier dient de plant namelijk ook zijn voedingsstoffen uit te halen. De planten halen allerlei voordelen uit een betere bodem:
- Wormen en schimmels maken gangen in de bodem, zo krijg je een betere bodemstructuur. Zo kunnen de wortels van je planten dieper uitwortelen en krijgen planten meer voedingsstoffen tot zich en het vocht wordt beter in de bodem vastgehouden.
- Het zorgt voor een betere verwerking van materiaal van dode planten.
- Het zorgt ook voor een versterking van de planteigen afweer.
- Het dringt de ziektes die in de bodem ontstaan terug.
- Het zorgt voor een snellere bodemopwarming en dit zorgt weer voor een snellere groei in het voorjaar.
- En als laatste zorgt het voor belangrijke voedingsstoffen die belangrijk zijn voor de plant. Denk aan stikstof en fosfor. Daarom wordt er ook vaker geroteerd met het kweken van specifieke planten in een moestuin.
Bodemanalyse
Hoe bepaal je nou of jouw bodem gezond is? Zoals je al ziet hangt het val tal van factoren af, maar eentje die je vaak hoort is de zuurtegraad van je bodem en je bodem verzuurt van nature. Je kan een bodemanalyse doen door te kijken wat voor soort grond je hebt. Dit geeft vaak al snel een beeld hoe gemakkelijk de grond is. Maar er zijn ook sets om te meten hoe zuur je grond is. De structuur zegt daarnaast ook veel de grond en als de structuur goed is, zie je vaak ook al snel wat kleine beestjes.
Wat kunnen we zelf doen om het bodemleven te stimuleren
Nu we weten dat de bodem een belangrijke basis is voor je plantjes en om ze te laten floreren, moeten we zeker ook kijken hoe we dit kunnen verbeteren. Want een goed begin is het halve werk. Het is alleen lastig om de kwaliteit precies vast te stellen, maar als het echt van slechte kwaliteit is, merk je dit wel. Er zijn weinig gangetjes in de grond van de wormen en de grond is bijvoorbeeld droog.
Wormen
Je kunt zelf op zoek gaan naar wormen, maar het is ook mogelijk om wormen te kopen als aanvulling op je bestaande bodemleven. Als wij ergens moeten graven of in de moestuin bezig zijn, verzamelen we de wormpjes en plaatsen we dan in de compostbak of in de moestuin. Maar het is dus ook mogelijk om wormen te kopen als aanvulling.
Woelvork
Het omspitten van de grond is nadelig voor het bodemleven. Want als je dit doet, verander je de zuurstofhuishouding in de grond en dat is niet goed voor de beestjes die er in leven. Je kunt daarom beter woelen. Het woelen zorgt ervoor dat de bodem enkel losgemaakt wordt en verlucht de bovenste laag. Het actieve bodemleven wordt hierdoor zo min mogelijk verstoord. Ook de compost die je toevoegt aan je grond wordt dan de grond in getrokken. Een woelvork aanschaffen is daarom een goede investering als je serieus met je moestuin aan de slag wilt. Zeker als je een slechte grond hebt en het goed wilt doen, is dit een super manier om te werken aan de grond en het verstoord het bodemleven zo min mogelijk.
Compost toevoegen
Het verspreiden van compost, dode bladeren en ander plantaardig materiaal over de bodem zorgt ervoor dat het leven in de bodem zich sneller ontwikkeld en weer zorgt voor meer leven in jouw grond. Compost bevat veel voedingsstoffen voor je plant en de micro-organisme in de bodem. Zij verwerken het weer en geven het weer uit aan de bodem. Je eigen compost maken is ook een super manier
Schimmels en bacteriën
Een goed bodemleven is rijk aan schimmels en bacteriën. Het is moeilijk om vast te stellen of de kwaliteit van je bodem op basis van schimmels en bacteriën goed is. Als je twijfelt over je bodem kan je wel zelf speciale schimmels en bacteriën toevoegen aan de bodem. Dit stimuleert het algehele bodemleven.
Vermijd kunstmest
Zorg dat je kunstmest vermijd. Kunstmest is namelijk schadelijk voor het bodemleven. Je kunt daarom beter gebruik van organische tuinmest of je eigen compost gebruiken.
Laat bladeren liggen
Wellicht heb je de neiging om de bladeren in de herfst op te ruimen, maar probeer deze juist zoveel mogelijk te laten liggen. Wormen eten namelijk het blad op en poepen dit uit. En de micro-organismen leven hier weer van. Daarnaast zijn bladeren een laag die bodem in de winter beschermt. Bekijk onze uitgebruide blog over mulch
Kalk
Het toevoegen van extra kalk aan de bodem zorgt voor een versnelde afbraak van organische stoffen en zorgt voor meer bacteriën en schimmels die weer op hun manier de bodem verbeteren en andere kleine resten afbreken. Maar doe dit voorzichtig.
Onkruid verwijderen
Onkruid is wellicht erg ongewenst als je moestuin hebt of een aantal mooie planten wilt neerzetten. Het verwijderen van onkruid is daarom net zo belangrijk. Want als je een betere bodem wilt, doe je dit vaak vanwege je gewassen of planten. Een makkelijke manier is dan om ongewenste plantjes weg te halen. Zij halen namelijk voedingsstoffen uit de bodem. Dit kan je doen door bijvoorbeeld de lag af te dekken met mulch en karton en vervolgens de nieuwe laag te beginnen. Het onderste deel vergaat dan en voegt zo weer compost toe. Een aanvulling is wel bijvoorbeeld een bodembedekker. Deze vriezen namelijk niet dood in de winter en zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt.
Zet je kippen aan het werk
Als je kippen hebt, is dit een super aanvulling op je bodem. Wij plaatsen ze in de winter in de moestuin en laten ze een poosje hun ding doen. Ze krabben de grond mooi los en laten hun eigen compost achter. Bekijk onze blog over je kippen aan het werk zetten
Lees ook
Bedankt voor het delen van de informatie over bodemanalyse en het verbeteren van je grond. Wij zouden ook graag gewassen willen verbouwen in onze tuin. We gaan in ieder geval onderzoeken of onze bodem vruchtbaar genoeg is. Goed om te horen dat er veel methoden zijn om het bodemleven te stimuleren.
Leuk om te horen! Veel succes met het verbeteren van de bodem